VAE, yani Variational Autoencoder, derin öğrenmede kullanılan bir üretici (generative) yapay sinir ağı modelidir. Hem veri sıkıştırma (encoding) hem de yeni veri üretimi (decoding) amacıyla kullanılır ve özellikle görüntü, metin ve ses gibi karmaşık verilerin üretiminde etkilidir.
VAE, klasik autoencoder’lardan farklı olarak veriyi sabit bir kod yerine, bir olasılık dağılımı üzerinden temsil eder. Bu, modelin daha çeşitli ve gerçekçi yeni örnekler üretmesini sağlar.
Genellikle aşağıdaki amaçlarla kullanılır:
- Görüntü oluşturma ve gürültü giderme
- Anomali tespiti
- Temsili (latent) uzayda öğrenme
- Yarı denetimli öğrenme
VAE, yapay veri üretimi ve generatif modelleme alanlarında GAN’lerle birlikte en yaygın kullanılan yöntemlerden biridir.